وقتی خود را به چیزی متعهد می کنیم ، قولی می دهیم . قول دادن امری ارزشمند و قدرتمند است که نباید ساده گرفته شود . وقتی به قول خود وفا نمی کنیم ، و وقتی روی حرفمان نمی ایستیم ، بخشی از ما به خود تردید می کند . به مرور اثرات تعهدات رعایت نشده روی هم انباشته می شوند و در نتیجه به خود تردید می کنید و احساس بدی بر شما حاکم می گردد .
تردید به خود ،به احساس بی ارزش بودن منتهی می شود ، تولید خستگی و گیجی می کند و شما را به این باور سوق می دهد که :" نه نمی توانم این کار را بکنم ".
به موازات اشکالی که در رابطه ما با خودمان به وجود می آید ، رابطه ما با دیگران نیز خراب می شود . اگر در قبال دیگران تن به تعهداتی بدهید و بر سر حرف خود نایستید ، اعتماد دیگران را نسبت به خود از دست می دهید ، احساسشان را جریحه دار می کنید ، عصبی می شوند ، احساس اجحاف و خیانت می کنند و غیره و غیره .
اگر این را در ذهن داشته باشید ، به آسانی متوجه می شوید که اگر نسبت به تعهداتی که به خود و به دیگران سپرده اید وفادار بمانید ، خاک را برای ورود تفکر منفی حاصل خیز کرده اید .
برای جلوگیری از این موقعیت و برای اجتناب از تفکر منفی بیشتر در این مقاله چند پیشنهاد داریم :
**از سپردن تعهداتی که به رعایتش مطمئن نیستید خودداری کنید . اگر مطمئن نیستید ، بگوئید که مطمئن نیستید . اگر گفتن شاید کافی نباشد ، چه بهتر که جواب منفی بدهید .
** به تعهدات مهم بسنده کنید . اگر تعهدی به قدر کافی مهم باشد برسر آن می ایستید ، اما اگر مهم نیست از سپردن این تعهد خودداری کنید .
** نه گفتن را بیاموزید . به صرف آزرده نکردن دیگران از تن دادن به تعهداتی که برای دیگران مهم هستند ، اما برای شما اهمیتی ندارند خودداری کنید . تعهداتی ازاین قبیل یا در آینده شکسته می شوند و در نتیجه رنجش بیشتری ایجاد می کنند و در غیر این صورت و اگر پای این قول و قرار ایستادید ، به احساسات خودتان جراحت می زنید . چه بهتر که بگوئید « نه متشکرم » و خودتان را راحت کنید .
** ارتباط برقرار کنید . به محض اینکه به این نتیجه رسیدید که نمی توانید روی تعهد خود بایستید ، موضوع را با طرف دیگر در میان بگذارید . اگر فکر می کنید که نمی توانید به تعهد خود عمل کنید موضوع را به اطلاع طرف دیگر برسانید ؛ و تنها به گفتن « متأسفم نمی توانم » اکتفا نکنید . دوباره مذاکره کنید . تغییر دادن تعهد ، در خواست یک لطف است . این کار را با متانت انجام دهید .
** تعهدات خود در قبال دیگران را یادداشت کنید . روی تقویم قرارهای ملاقات خود با دیگران را بنویسید . با این کار اولا قرار خود را فراموش نمی کنید و ثانیا از تداخل قرارهای ملاقات با یکدیگر اجتناب می کنید .
پایبندی به قول و قرارها ، راه خوبی برای اطلاع از نیاز به تصدیق دیگران و چگونگی جایگزین کردن آن با تایید خویشتن است تا با آزادی بیشتری بتوانید از تمرد خود به خود به همکاری آگاهانه و داوطلبانه برسید
** از تعهداتی که در قبال خود دارید غفلت نکنید . در نخستین صفحه تقویم خود این جمله را بنویسید . « همه تعهدات و قول و قرارهای با خودم را یادداشت می کنم .» اگر مایلید که فردا ساعت 6 صبح در پارک بدوید ، این مطلب را در صفحه مربوط به تاریخ فردا یادداشت کنید . در واقع این نوشته تعهدات شما را می رساند.
**کارهای به تمام رسیده را یادداشت کنید . اگر پنج ، شش کتاب نیمه خوانده شده در حول و حوش شما باز باشد و گرد و خاک اطراف را روی خود جمع کند ، بنویسید که وقت خواندن کتاب تمام شده است . تا جایی را که خوانده اید علامت بگذارید و بعد کتابها را ببندید و آنها را کنار بگذارید . به خود بگوئید :« فعلا برنامه کتاب خواندن تمام شده است .» می توانید آنها را دوباره و هر زمان که خواستید بخوانید اما فعلا برنامه ای برای خواندن ندارید و بنابراین تعهد و قول و قرار شما با خواندن تمام شده است .
همین مطلب در مورد تعهد نسبت به دیگران هم صدق می کند . وقتی می دانید در کاری که دیگران از شما انتظار دارند شرکت نمی کنید ، به آنها شرکت نکردن خود را اطلاع دهید و به آنها بگوئید که تا اطلاع بعدی در آن جلسه حضور نخواهید یافت . به راستی که با خاتمه تلقی کردن بعضی از تعهدات انرژی بسیار زیادی را آزاد می کنید .
**خود را ببخشید . خود را به خاطر عهد شکنی های گذشته سرزنش نکنید . خود را به خاطر کارهایی که باید می کردید و نکردید ببخشید و در اندیشه عهد شکنی های آینده هم نروید .
با توجه به سه دلیل عمده مسبب عهد شکنی می توانید شرایط را برای وفای به عهد بیشتر خود فراهم آورید . این سه دلیل عبارتند از :
** تایید و تصدیق . نگران تأیید نشدن از سوی دیگران هستیم و به همین دلیل برخلاف میل خود تن به تعهد می دهیم . اشکال کار در این است که در این فرایند خود تأییدی را از دست می دهیم که معامله چندان منصفانه ای نیست .
** راحتی . کنار گذاشتن قول و قرار و تعهد راحتتر است . اما این احساس راحتی کاذب است . مثلا اگر قصد وزن کم کردن دارید و به نظر می رسد که پیمان شکنی راحت تر است و بنابراین سراغ کیک می روید و تعدادی از آن را نوش جان می کنید ، ناراحتی بعد از خوردن کیک احتمالا از راحتی خوردن آن بیشتر است .
** تمرد و سرکشی . زیر پا گذاشتن قول و قرار به منظور تمرد مورد دیگری است که اغلب مشاهده می شود . متمردها اغلب در رویارویی با مقامات مسئول و اولتیماتوم ها احساس سرکشی می کنند . متأسفانه تمرد از توصیه های پزشکان می تواند بسیار خطرناک و مهلک باشد .
پایبندی به قول و قرارها ، راه خوبی برای اطلاع از نیاز به تصدیق دیگران و چگونگی جایگزین کردن آن با تایید خویشتن است تا با آزادی بیشتری بتوانید از تمرد خود به خود به همکاری آگاهانه و داوطلبانه برسید.